Андрэй пасля гэтага доўга маўчаў. Сціснуў пальцамі падбародак, зноў зыбнуўся на насках.

— Добрым людзям, значыцца… Ці не таму хлюсту?.. Та-ак, мне казалі — прыехаў ён, у міліцыі служыць. — Раптам зрэнкі яго расшырыліся, у іх успыхнулі агеньчыкі. — Дык што, зноў знюхаліся? Я ж вас — у барані рог!..

Надзя сутаргава зяўнула ротам, захлынулася крыўдай.

— А той… — Яна аж сцялася ўся, не памятала сябе. — Той… зразумеў бы мяне.— Сказала і спалохана, зняможана села на крэсла, каля якога стаяла.

Андрэй размахнуўся…

Яна не войкнула, не заплакала. Прыціснула далоні да шчок, пазірала на мужа шырока расплюшчанымі вачамі. Стрымліваць плач не хапала сілы, але ў вачах не знайшлося слёз. Вочы былі сухія і гарачыя.

Андрэй падышоў да калыскі, у якой забаўляўся бразготкай Сяргейка. Стаў, схіліў набок галаву і скамянеў. Хлапчук усміхнуўся бяззубым ротам, даверліва працягнуў бацьку ручаняты. Нешта скаланулася ў Андрэя ў душы, быццам трэснула, зламалася там нешта задубелае. Ён пакратаў прамазучаным пальцам мяккія дзіцячыя шчокі, сумна ўсміхнуўся малому:

— Я, сынок, маці тваю папярэдзіў. Каб, чуй, ведала сваё месца. Глядзі і ты — расці мужчынам.

3 гэтымі словамі ён пайшоў з хаты, цяжка, стомлена грукаючы ботамі.

Астатак дня Андрэй быў як сам не свой. Рабіў адно, а думаў пра іншае. Думкі ў галаве блыталіся, перамешваліся, набягалі адна на адну.

Ён прывёз на будоўлю кароўніка цэглу. Заглушыў матор, сеў на прыступку кабіны. Сядзеў, упёршыся рукамі ў расстаўленыя калені, не варушыўся. Пацяклі прыкрыя, пакутлівыя мінуты. «Ударыў!.. Ударыў!.. — павольна, цяжка варочалася ў галаве. Ні шкадавання, ні спагады не было. Былі няёмкасць і прыкрае адчуванне віны.

— Андрэй, чаму разгружаць не памагаеш? — Гукнуў яму з кузава гуллівы жаночы голас. — Ацяжэў, раскарміла Надзя?

На гэты голас ён заўсёды адгукаўся з ахвотаю. Вясёлым жартам, незласлівым кпінам, дураслівым бяскрыўдным намёкам на заляцанне — Марына маладзіца свойская… Але цяпер ён змоўчаў, усё роўна як не паачуў. У галаве па звычцы з падколкай, як заўсёды адказваў ёй, варухнулася: «Ага, раскарміла, а каб за табой — ледзь ногі цягнуў бы» — і адразу знікла.

— Жонку б яшчэ прывёз, хай бы прыклала свае белыя рукі да гэтых во гладзенькіх цаглінак, — не сунімалася Марына. — Нядзельнік жа.

Сонца апускалася на зарэчны лес, але гарачыня не спадала. Ад Дняпра, з лугу, даносілася прыглушанае тужлівае кігіканне куліка. Кіг-гіі, кіг-гіі, кіг-гіі… Каля машыны лёг вялікі цёмны цень, у наваколлі адразу пашарэла. Андрэй падняў галаву. Па небе плыла калматая сіне-чорная хмара. Ён абыякава паглядзеў на хмару і раптам страпянуўся: гэтая апаласне зараз.