Каля галоўнага храма Фларэнцыі згадваем Рым. Антычны, сярэднявечны, сучасны. А я паглядаю на юнакоў, што вольна атабарыліся непадалёк ад святыні — як i ў Рыме: каля фантанаў п'яцца ды Навона, фантана Трэві, на лесвіцы плошчы Іспаніі... Калі трэба ехаць у Італію? У Рым, у Фларэнцыю, у Венецыю? У семнаццаць — як гэтыя хлопцы з гітарамі? Як Блок — у дваццаць дзевяць, ужо набыўшы сваю долю скепсісу i расчараванасці, але не згубіўшы i рамантычную дзейснасць свядомасці? Як Гётэ — у трыццаць сем? кінуўшы службу (пасаду першага міністра) i на два гады вызначыўшы статус вольнага мастака? Можа, прыязджаць трэба, калі семнаццаць даўно міне i цяжар уласных гадоў адчувальны амаль так, як цяжар стагоддзяў?

Мабыць, трэба прыязджаць сюды неадноечы? I быць тут доўга... Адчуваючы водар старажытнай зямлі, які моцны — па-рознаму — паўсюдна i які не назаляе. Што ў садзе, дзе ўсё выдае цветам у сваю пару, а квецень тая помніцца i ў голую стынь. Відаць, гэта невыпадкова — так часта паўторанае: дэль Ф'ёрэ?

Можа, таму, вяртаючыся з галерэі Уфіцы ў Фларэнцыі, я раблю зусім вар’яцкі крок з пункту погляду нашага бессярэбраніка-турыста: спрабую купіць кветкі. Мабыць, гэта ўздзеянне знакамітага к’яра скуры — спалучэння цёмнага i светлага. Таго самага к’яра скуры, што ёсць на карцінах Батычэлі i якое не пазначаецца нават на самых лепшых рэпрадукцыях. „Прымавэра” — постаці жанчын, ад якіх, здаецца, зыходзіць нейкая флюарэсцэнцыя, на фоне аб’ёміста-цёмнага, таямнічага саду. Здаецца, фізічна адчуваеш яго глыбіню, нейкую ваблівую i вусцішную прастору Сандро, як называлі яго сучаснікі. Таго адзінага, каго ў сваім манускрыпце Леанардо да Вінчы згадаў асабіста: „Наш Батычэлі”. Хаця — калі ўглядаешся ў карціну, не згадваеш ні да Вінчы, ні тое, што была жывая мадэль гэтай жанчыны з кветкамі на карціне Батычэлі — Сіманета Катанеа. Hi пра тое, што ў яе быў муж — Марко Веспучы i амант — Юліян Медзічы. Рытм абрысаў i ліній i гэтага зваблівага святла падпарадкоўвае сабе, прыцягвае. Палоніць.

У галерэі Уфіцы можна было заставацца сам-насам з творамі вялікіх. Залы маюць нумарацыю, гатэль — пятнаццаць хвілін хады адсюль. I можна спакойна ўзірацца ў мадоннаў Рафаэля — цікава, ён так бачыў натуру, гэткай высакароднай i мяккай? Ці ў легкадумнай дачкі булачніка, звады i спаісусніцы Фарнарыны, быў такі цнатлівы, хатні, пяшчотны выгляд?

Тыцыян i Кранах, хай мне даруюць знаўцы, нічога да майго ўяўлення ix не дадалі. Так, Тыцыян почаўна-ўзвышана веляпышны, так, амаль монахромна скупы ў фарбах Кранах. I квяціста-шчодры Рубенс, i таямніча-праніклівы Караваджо... Хаця... Да Караваджо, як i да Батычэлі, цягне вярнуцца, угледзецца, адчуць... Дарэчы, нам пашанцавала — i „Прымавэра”, i „Мадонна” незадаўга вярнуліся ў залы пасля рэстаўрацыі...