Увогуле ж — пасмяротная слава i пасмяротныя міфы i легенды — з’ява досыць стыхійная, не заўсёды пацверджаная рэальнымі фактамі творчасці. Як i няслава... Нездарма ў старажытным Рыме згадвалі: „Leonem mortuum etiam catuli mordent”. - „ Мёртвага ільва кусаюць нават шчанюкі”.
Памятаю, чытала ўспаміны аднаго літаратара. Не буду згадваць прозвішча: ён нябожчык. Хаця I. Бунін на гэны конт меўся заўважыць: „ Нябожчык? Што за чын такі?” Дык вось гэты беларускі літаратар, што пры жыцці аднаго чыноўнага нашага пісьменніка запабягаў перад ім — наўскапыта i „на полусогнутых”, раптам старанна папырскваў памыямі ў мемуарах, каб дагадзіць іншаму, яшчэ жывому, а таксама — „ўплывоваму”.
A колькі бруду i падману давялося „змываць” пазнейшым даследчыкам з некралога Эдгару По, апублікаванага пад псеўданімам душапавернікам пісьменніка Руфусам У. Грысуолдам!
Як лёгка абкатаць, абваляць у гноі факцік — падаць яго, пахіхікваючы, з „самымі добрымі намерамі”! Часам гэта робяць тыя, хто лічыўся сябрамі. Пасля смерці. Пры жыцці... Як згадваў Аляксандр Сяргеевіч Пушкін: