...Шляхі Музыкі i Паэзіі перасякаюцца. Музыка i Паэзія прыпадабняюцца адна адной. Hi музыку, ні паэзію нельга пераказаць. „... музыкі нам недаступная ідэя”, — задумаецца Ян Чыквін. I пачне — ні больш, ні менш — „будоўлю... мараў”.
І хаця Ян Чыквін па складу свайму мысленнік i філосаф, а паводле афіцыйнага статуса літаратуразнаўца, доктар навук, прафесар, выкладчык, — у пісьме ягоным, i ў непасрэдных кантактах з аўдыторыяй заўсёды адчуваецца ўсё ж менавіта гэтая вызначанасць яго натуры, яго існасці — паэт.
І калі непасрэдна вядзецца размова пра яго творчасць, i творчасць яго калег па літ’аб’днанню „Белая Вежа” — у Беластоку, у Мінску ў Доме літаратара, у Доме дружбы, яшчэ на якой творчай імпрэзе — прысутнічае не толькі непасрэдны герой урачыстасці i рабочай сустрэчы з яго непасрэдным выступлением: тут магутная прысутнасць мноства творчых актаў паэта, яго творчых эмоцый, мноства форм i сутнасцяў.
I, здаецца, звычайны шэранькі восеньскі дзень — але ён змяшчае ў сабе i навальніцу ў Беластоку, i „неонавыя кастры” Варшавы, i „даспелае сонца”, што „да плячэй паэта „туліцца”, i „сны залатыя” родных паэту Дубічаў... I „цвярозы холад пазнання”... I прадвызначаная гармонія гукаў, сэнсаў, зменнасцяў Быцця — адстароненыя мроі, адвольныя сістэмы, таемны ход імгненняў. Незвычайнае адчуванне жыцця, таямнічая матэрыя моўленага i невымаўленага, слоў i маўчання, i — моўных канструкцый, званых паэзіяй: усё нагадвае пра містычную бездань дадзенасцяў i пра яснасць i цэласнасць Знешняга Свету.
Можна браць непасрэдны ўдзел у такіх дзействах, можна не браць. Не ў тым сэнс. Часам, мне здаецца, не маючы падзейнага, слоўнага ўдзелу, не быўшы персанажам дзейства, можна адчуць i момант сустрэчы з Асобай, i той момант — стыхійны, падсвядомы — калі вы адчуваеце нараджэнне нейкага асобага свету нават i больш ярка.
А свядомасць наша не проста ўспрымае моўленае на якой сустрэчы пра Яна Чыквіна, яна — пад уплывам магнетызму яго тэкстаў, яго i нашых, чытацкіх, узлётаў думкі, гэтай высокай асабовай (личностной) свабоды i — адначасова — болю духа... Паўната быцця — i скептычная рэфлексія. Шматлікасць светасузіральных эмоцый — i самота: не тая, што вакуум адзіноты, а — мройная адухоўленасць, згусткі духоўнай рэальнасці, згусткі сэнсу.